ایپاب‌فا: دنیای کودکی قصه های صوتی کودکان، داستان و بیشتر
تغییرات جسمی و نگرانی‌های دوران بارداری
بارداری باعث به وجود آمدن تغییرات چشمگیری در بدن، رشد و تکامل جنین و سازگاری هیجانی شما و همسرتان می‌شود. این دوره بسیار زیبا و هیجان‌انگیز است، بااین‌حال ممکن است نسبت به تغییراتی که بارداری در خانواده‌ی شما ایجاد می‌کند نگران باشید. ممکن است چهره‌ی جنین را تصور کنید. شاید نمی‌دانید چگونه به این تغییرات واکنش نشان خواهید داد. آگاهی از آنچه در بارداری طبیعی و سالم رخ خواهد داد به شما کمک می‌کند تا احساسات و نگرانی‌های خود را بشناسید و از بارداری لذت ببرید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
آمادگی بدن برای بارداری
بارداری
تغییرات سه‌ماهه اول بارداری
چهار هفته‌ی اول بارداری
سه‌ماهه‌ی دوم بارداری
هفته‌های پانزدهم تا بیست و هفتم بارداری
تغییرات سه‌ماهه سوم
هفته‌های بیست و هشتم تا سی و هشتم بارداری
هفته‌های سی و نهم تا چهلم بارداری
چهل و یکمین هفته بارداری و بعدازآن
نگرانی‌های شایع در زنان باردار
دوقلو، سه‌قلو یا چندقلوزایی
رابطه جنسی در زمان بارداری
توصیه‌هایی برای پدران
هیجان استرس و نگرانی در پدران
افزایش مسؤولیت پدران
تغییرات در روابط با همسر
نقش شما در مقام پدر
مشکلات خاص در دوران بارداری
تاریخچه آسیب‌های روانی دوران کودکی
پرسش و پاسخ
نکات کلیدی
تقریباً زمانی که به بلوغ می‌رسید، بدن به‌طور طبیعی برای بارداری آمادگی دارد. دستگاه تولیدمثل، بارداری را امکان‌پذیر می‌سازد. ساختار تولیدمثل شامل بخش بیرونی و درونی است. بخش بیرونی شامل لب‌های فرج، مجرای ادرار، کلیتوریس (خروسه) و قسمت خروجی مهبل است. این قسمت‌ها به همراه مقعد، «میان دوراه» یا پرینه نامیده می‌شوند. (در کالبدشناسی، چه در مورد جنس مؤنث و چه مذکر، به محدوده‌ی میان ناحیه تناسلی و مقعد، میان دوراه گفته می‌شود.) چندین جفت ماهیچه که به لگن متصل شده‌اند از «میان دوراه» محافظت می‌کنند و مانند تسمه‌ای قوی به باز شدن مجرای ادرار، مهبل و مقعد کمک می‌کنند. این‌ها ماهیچه‌های قسمت پایین لگن هستند.
رحم (زُهدان) حفره‌ای است که از ماهیچه تشکیل شده و ازنظر شکل و اندازه مانند گلابی است. مهبل، کانال استوانه‌ای شکل است. قسمت پایینی رحم که به درون مهبل کشیده شده است، گردن رحم نامیده می‌شود. لوله‌های فالوپ راه عبور تخمک‌ها از تخمدان به رحم هستند. تخمدان‌ها هورمون‌های استروژن و پروژسترون را ترشح می‌کنند. بعد از بلوغ، تخمدان‌ها هرماه (گاهی چند روز کمتر یا بیشتر از یک ماه) دستخوش تغییراتی می‌شوند. در طول چرخه‌ی ماهانه، تنها یک تخمک در یکی از تخمدان‌ها رشد می‌کند و این باعث افزایش ترشح استروژن می‌شود. استروژن و پروژسترون باعث رشد دیواره‌ی رحم می‌شود. به‌طورمعمول، هرماه فقط یک تخمک در یکی از تخمدان‌ها تولید می‌شود و در یکی از لوله‌های فالوپ آزاد می‌شود. این روند، «تخمک‌گذاری» نام دارد و تقریباً در وسط دوره‌ی ماهانه اتفاق میافتد؛ اما ممکن است تخمک‌گذاری، زودتر یا دیرتر نیز اتفاق بیفتد. زمانی که مژک‌های درون لوله‌ی فالوپ، تخمک را به‌سوی رحم هدایت می‌کنند، تخمدان، پروژسترون بیشتری تولید می‌کند که رحم را برای تغذیه‌ی تخمک بارورشده آماده می‌کند. اگر باروری رخ ندهد (که در این صورت باردار نیستید) میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون تا حد زیادی پایین می‌آید و دیواره‌ی غیرضروری رحم از بین می‌رود. روند ریزش دیواره‌ی رحم «قاعدگی» (عادت ماهانه) نام دارد.
بارداری زمانی اتفاق میافتد که اسپرم مرد، تخمک زن را بارور می‌کند، یعنی به درون آن نفوذ می‌کند. زمانی که مرد به ارگاسم (اوج لذت جنسی) می‌رسد حدود یک قاشق چای‌خوری منی دفع می‌کند که شامل صد و پنجاه تا چهارصد میلیون اسپرم است. در هنگام نزدیکی، اسپرم‌ها از طریق مهبل وارد رحم می‌شوند و تا لوله‌های فالوپ پیش می‌روند. اسپرم‌ها می‌توانند تا 3 روز در رحم زنده بمانند، درصورتی‌که تخمک‌ها فقط دوازده تا بیست‌وچهار ساعت بعد از تخمک‌گذاری زنده می‌مانند. بارداری معمولاً در لوله‌های فالوپ اتفاق میافتد که با رحم فاصله‌ی زیادی دارد. گاهی تخمدان بیش از یک تخمک آزاد می‌کند و اسپرم‌های مختلف هرکدام از آن‌ها را بارور می‌کنند و درنتیجه، دوقلوها، سه‌قلوها، چهارقلوها و یا چندقلوهای (ناهمسان) به وجود می‌آیند. گاهی یک تخمک بارورشده به دو قسمت تقسیم می‌شود و دوقلوهای همسان به وجود می‌آیند.
شروع بارداری
هنگامی‌که حدس می‌زنید باردار هستید ممکن است برخی یا همه‌ی نشانه‌های بارداری را مشاهده کنید. این نشانه‌ها که درنتیجه‌ی تغییرات هورمونی در بدن به وجود می‌آیند، بلافاصله بعد از حاملگی شروع می‌شوند.
– تغییر پستان‌ها: احساس کشیدگی، مورمور شدن در نوک پستان و تیره شدن اطراف نوک پستان
– قطع شدن قاعدگی
– نفخ، تورم یا درد زیر شکم
– سرگیجه یا بیهوشی
– تهوع یا استفراغ در هر ساعتی از شبانه‌روز (تهوع صبحگاهی رایج‌تر است.)
– تکرر ادرار
– افزایش ترشحات مهبل
اطمینان یافتن از بارداری
اگر علائم ذکرشده را نداشته باشید ممکن است تا زمان قطع قاعدگی به باردار بودن خود شک نکنید و فقط پس از قطع شدن قاعدگی، از تست‌های بارداری در منزل استفاده کنید. این تست‌های فوری وجود اچ سی جی (HCG) را آزمایش می‌کند؛ هورمونی که فقط در زمان بارداری تولید می‌شود. این تست‌ها که همه‌جا در دسترس هستند معمولاً دو بار انجام می‌شوند، بار اول بعد از قطع قاعدگی و بار دوم چند روز بعد از آن. تست‌های دومرحله‌ای از تست‌های یک مرحله‌ای دقیق‌ترند.
برای اطمینان از بارداری می‌توانید برای آزمایش خون به متخصص مراجعه کنید. اگر باردار باشید تا زمانی که بتوانید برای دریافت اطلاعات درباره مراقبت‌های بارداری به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید، متخصص می‌تواند اطلاعات کلی برای داشتن بارداری سالم مانند استفاده از اسیدفولیک را به شما بدهد. بهتر است حتی قبل از شروع مراقبت‌های بارداری، سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب را رعایت کنید.
محاسبه زمان زایمان
بارداری به‌طور متوسط 280 روز یا چهل هفته بعد از اولین روزِ آخرین قاعدگی طول می‌کشد. بارداری بین دوازده تا بیست‌وچهار ساعت پس از تخمک‌گذاری اتفاق میافتد. محاسبه‌ی زمان دقیق تخمک‌گذاری بسیار مشکل است. در بسیاری از زنان، تخمک‌گذاری دو هفته بعد از روزِ اول آخرین قاعدگی اتفاق میافتد؛ اما ممکن است زودتر یا دیرتر نیز اتفاق بیفتد؛ بنابراین آگاهی از زمان دقیق حاملگی مشکل است، به‌ویژه اگر آمیزش جنسی به‌صورت مرتب و زیاد انجام شود، تعیین زمان دقیق تخمک‌گذاری غیرممکن خواهد بود. به همین دلیل، متخصصان با استفاده از یک فرمول ساده، زمان تقریبی زایمان را محاسبه می‌کنند:
سه ماه از تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی خود کم کنید، سپس هفت روز به آن اضافه کنید.
برای مثال فرض کنید:
روز اول آخرین قاعدگی شما یکم مهرماه بوده است. وقتی سه ماه کم کنید تاریخ آن اول تیر خواهد بود. سپس هفت روز به آن اضافه کنید. تاریخ زایمان شما هشتم تیرماه سال آینده خواهد بود.
اغلب متخصصان برای تعیین تاریخ تقریبی زایمان از سونوگرافی استفاده می‌کنند که البته استفاده از آن اختیاری است. بهتر است بدانید که این، تاریخ تقریبی زایمان است. به‌طورکلی نوزادانی که حتی سه هفته زودتر یا دو هفته دیرتر از زمان مقرر متولد می‌شوند کاملاً سالم و طبیعی هستند. تولد بیشتر نوزادان در حدود ده روز زودتر یا دیرتر اتفاق میافتد و فقط پنج درصد از نوزادان در تاریخ محاسبه‌شده به دنیا می‌آیند.
شاید بپرسید اگر تاریخ زایمان، تقریبی است، پس چرا مهم است؟ تاریخ تقریبی بر پایه‌ی بسیاری ارزیابی‌ها و تصمیم‌ها صورت گرفته است که در موارد زیر به متخصص شما کمک می‌کند:
– تعیین بهترین زمان برای آزمایش ژنتیک
– تشخیص اینکه آیا نتایج آزمایش‌های خاص، طبیعی هستند.
– تشخیص زایمان پیش از موعد یا پس از موعد
– شناسایی جنین‌هایی که رشد آهسته‌تر یا سریع‌تری دارند.
تغییرات هورمونی در طول بارداری
تغییرات هورمونی باعث تغییرات جسمی و روانی در طول بارداری می‌شود و به اطمینان از داشتن بارداری سالم و رشد مطلوب جنین کمک می‌کند. جفت، بزرگ‌ترین منبع این هورمون‌هاست. در بخش زیر با آثار هورمون‌ها آشنا می‌شوید.
- هورمون اچ سی جی (HCG) یا هورمون بارداری: هورمونی است که فقط در طول بارداری تولید می‌شود. (آزمایش‌های بارداری، وجود اچ سی جی را در خون یا ادرار مشخص می‌کنند.) این هورمون موجب تولید استروژن و پروژسترون در طول دو تا سه‌ماهگی در تخمدان می‌شود و بعد از سه‌ماهگی، جفت رشد می‌کند و می‌تواند این هورمون‌ها را به مقدار کافی تولید کند.
- استروژن: باعث افزایش رشد ماهیچه‌های رحم، افزایش حجم خون در آن‌ها، افزایش تولید ترشحات مهبل (واژن)، فعال کردن رشد سیستم مویرگی و افزایش حجم خون در پستان‌ها می‌شود. تکرر ادرار، چاقی و تغییر رنگ پوست، به دلیل تولید استروژن است. در اواخر بارداری، افزایش تولید استروژن باعث حساس شدن رحم به هورمون اکسی توسین (Oxytocin) و کمک به شروع زایمان می‌شود.
- پروژسترون: عضلات رحم را شل می‌کند و مانع از انقباض بیش‌ازحد آن‌ها می‌شود. پروژسترون همچنین دیواره‌ی رگ‌های خونی و معده و روده را شل می‌کند. شل بودن دیواره‌ی رگ‌های خونی به طبیعی شدن فشارخون کمک می‌کند و شل بودن دیواره‌ی روده باعث جذب بهتر مواد مغذی و البته گاهی یبوست می‌شود در اواخر بارداری، پروژسترون تأثیر کمتری در رحم می‌گذارد و باعث ایجاد انقباض‌ها و شروع زایمان می‌شود.
- ریلاکسین (Relaxin): از تخمدان‌ها ترشح می‌شود و باعث نرم شدن رباط‌ها، غضروف و گردن رحم، ارتجاع بیشتر این بافت‌ها در طول بارداری و باز شدن پیوندگاه‌های لگن در هنگام زایمان می‌شود.
- پروستوگلاندین (Prostaglandin): در دیواره‌ی کیسه آمنیوتیک ترشح می‌شود و مقدار آن در اواخر بارداری افزایش می‌یابد. این هورمون، دهانه‌ی رحم را برای زایمان شل و آماده می‌کند و موجب تحریک ماهیچه‌های رحم و روده می‌شود.
- هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین (Corticotropin-releasing hormone): هورمونی که از جنین، جفت و بافت‌های درون رحم ترشح می‌شود. افزایش سطح این هورمون در اواخر بارداری نسبت استروژن به پروژسترون را تغییر می‌دهد.
- اکسی توسین (Oxytocin): در غده‌ی هیپوفیز ترشح می‌شود و موجب انقباض‌های رحمی، کمک به شروع و افزایش سرعت زایمان می‌شود. به دلیل اینکه هنگام ارگاسم، اکسی توسین تولید می‌شود، «هورمون عشق» نیز نامیده می‌شود. سرعت بخشیدن به فشارهای زمان زایمان و بهبود شیردهی از دیگر وظایف این هورمون است. اُکسی توسین در بدن باعث سرزندگی و احساس آرامش می‌شود.
تولید بسیاری از هورمون‌ها در طول بارداری افزایش می‌یابد. افزایش سطح هورمون‌ها باعث تغییرات جسمی، تغییر در سوخت‌وساز بدن، تعادل مواد معدنی، رشد اندام‌ها و بافت‌ها، تغییر سطح دیگر هورمون‌ها و شروع وضع حمل می‌شود.
بارداری به سه دوره تقسیم می‌شود که هر دوره تقریباً سه ماه طول می‌کشد. سه‌ماهه‌ی اول، دوره‌ی شکل‌گیری است. چون در پایان این دوره، اندام‌های جنین شکل گرفته‌اند و کار می‌کنند. سه‌ماهه‌ی اول، زمان سازگاری جسمی و روانی مادر با بارداری است.
تغییرات در جنین
هنگام لقاح، جنین ویژگی‌های شما و پدرش را کسب می‌کند. هر سلول عادی انسان شامل چهل‌وشش کروموزوم است که ویژگی‌های ژنتیکی را منتقل می‌کنند. هر اسپرم و تخمک، بیست‌وسه کروموزوم دارد. زمانی که اسپرم، تخمک را بارور می‌کند بیست‌وسه جفت کروموزوم پدید می‌آید و یک نسخه‌ی ژنتیکی بی‌نظیر برای رشد ایجاد می‌شود. این نسخه‌ی ژنتیکی موارد مختلفی از قبیل جنسیت کودک، گروه خون، رنگ مو و چشم‌ها، شکل گوش‌ها و بینی و برخی ویژگی‌های شخصیتی و توانایی‌های ذهنی را تعیین می‌کند و تا حد زیادی رشد و تکامل کودک را در طول زندگی هدایت می‌کند.
در طول بارداری، از واژه‌های متفاوتی برای توصیف کودک استفاده می‌کنیم تا سن و رشد او را بهتر معرفی کنیم. بعد از لقاح، تخمک بارورشده به‌سرعت به دو، چهار، هشت، شانزده و تعداد بیشتری تقسیم می‌شود تا اینکه به ساختاری چند سلولی به نام «بلاستوسیست» تبدیل می‌شود. بین پنج تا نه روز، بلاستوسیست از طریق لوله‌های فالوپ خود را به رحم می‌رساند و در غشای رحم جایگزین می‌شود. در دو هفتگی، بلاستوسیست به رویان تبدیل می‌شود و جفت نیز تشکیل می‌شود. جفت اولیه، شاخک‌هایی دارد که به غشای رحم نفوذ می‌کنند و مواد مغذی را برای رشد رویان به دست می‌آورند.
تغییرات در مادر
زمانی که این تغییرات در جنین اتفاق میافتد ممکن است فقط احساس کنید که پستان‌های شما کشیده می‌شوند و یا در زیر شکم خود درد داشته باشید؛ اما پس از بارداری، قاعدگی قطع می‌شود و تغییرات چشمگیری در شما اتفاق میافتد.
تغییرات در بدن شما
در نخستین هفته‌های سه‌ماهه‌ی اول، رویان به‌سرعت رشد می‌کند. سیستم عصبی و گردش خون او شکل می‌گیرد و در بیست‌وپنج روزگی قلب او می‌تپد. جنین، کلیه، کبد و دستگاه گوارشی ابتدایی دارد و قسمت مرکزی ناف او در حال رشد است. زمانی که هنوز به‌اندازه‌ی نصف یک گلابی است، دست‌ها و پاهای او پدیدار می‌شوند و صورت او شکل می‌گیرد.
بااینکه جنسیت کودک در زمان لقاح تعیین می‌شود، اما پسرها و دخترها تا نه هفتگی یکسان هستند. بعد از نه هفتگی اگر کودک، پسر باشد شروع به ترشح هورمون‌های مردانه می‌کند که این هورمون‌ها باعث رشد بیضه و آلت مردانه می‌شوند. اگر کودک، دختر باشد اندام‌های تناسلی خارجی و اعضای تولیدمثل داخلی شکل می‌گیرند.
هشت هفته بعد از لقاح (دهمین هفته‌ی بارداری) کودک ازلحاظ ساختار بدنی کامل است. لب و زبان دارد و دندان‌ها درون لثه‌های او در حال روئیدن هستند. بازوها و دست‌ها شکل گرفته‌اند و اثر انگشت نیز پدیدار شده است، پاها، زانوها، قوزک پا و انگشتان پا به وجود آمده‌اند. دست‌ها و پاهای کودک حرکت می‌کنند؛ اما حرکات هماهنگ دست‌ها و پاها بعد از چهارده هفتگی شروع می‌شوند. مغزِ در حال رشد، پیام‌های عصبی می‌فرستد. قلب او می‌تپد و صدای آن با دستگاه به‌راحتی شنیده می‌شود. کودک روزی حدود یک میلی‌متر رشد می‌کند و در نه هفتگی (یازدهمین هفته‌ی بارداری) «جنین» نامیده می‌شود. در طول سه‌ماهه‌ی اول، جنین کاملاً فعال می‌شود، بااینکه ممکن است حرکات او برای شما محسوس نباشد. دست‌ها حرکت می‌کنند و پاها ضربه می‌زنند، می‌تواند شستش را بمکد، مایع آمنیوتیک را ببلعد و درون مایع آمنیوتیک کمی ادرار کند. جنین می‌تواند حرکات تنفسی (بالا و پایین رفتن قفسه‌ی سینه) را انجام دهد. به نظر می‌رسد وارد شدن مایع آمنیوتیک به درون شش‌ها باعث رشد بهتر آن‌ها می‌شود. در ده تا دوازده هفتگی (دوازده تا چهارده هفتگی بارداری) پلک‌های جنین چشم‌های او را می‌پوشانند؛ اما چشم‌ها تا شش‌ماهگی بسته هستند.
رشد جفت و تغییرات رحم
در هفته‌های اول بارداری، دیواره‌ی رحم ضخیم‌تر می‌شود و به منبع غذایی غنی برای جنین تبدیل می‌شود. در ماه اول بارداری پُرزهای کوریونی رشد می‌کنند، به دیواره‌ی رحم می‌چسبند و جفت اولیه را شکل می‌دهند. خون جنین در پرزهای کوریونی جریان می‌یابد و خون شما در فضاهایی که این پرزها را احاطه کرده است، جریان دارد. لایه‌ی نازکی این دو جریان خون را از همدیگر جدا می‌کند و مانع مخلوط شدن آن‌ها می‌شود. این لایه، کیسه‌ی آمنیوتیک را به وجود می‌آورد که جنین را احاطه کرده است. مایع آمنیوتیک جلوی ضربه‌های بیرونی را می‌گیرد، دما را متعادل نگاه می‌دارد و شرایط را برای حرکت جنین آسان می‌کند.
در دوازده هفتگی بارداری، جفت کاملاً شکل گرفته است، هورمون تولید می‌کند و مواد غذایی را می‌گیرد و مواد زائد را دفع می‌کند. دوقلوهای همسان یک جفت دارند؛ اما دوقلوهای ناهمسان دو جفت جداگانه دارند؛ اما گاهی این دو جفت باهم ترکیب می‌شوند و یک اندام بزرگ را تشکیل می‌دهند.
رشته‌های مرکزی بند ناف، جفت را به بند ناف جنین متصل می‌کنند و به همراه جفت، اکسیژن و مواد مغذی را از مادر به جنین انتقال می‌دهند. بااینکه جفت، سدی برای اکثر (اما نه همه‌ی) باکتری‌هاست، اما بسیاری از ویروس‌ها و داروها به جنین منتقل می‌شوند. جفت همچنین مواد زائد جنین را مبادله می‌کند. مواد زائد از طریق خون به شش‌ها و کلیه‌ها منتقل می‌شوند.
در چهارده هفتگی، رحم تا نزدیکی استخوان شرمگاه رشد کرده است. گردن رحم حدود چهار سانتیمتر است و بااینکه نسبت به قبل از بارداری نرم‌تر شده است، هنوز نسبتاً محکم است. دریچه‌ی مخاطی، ورودیِ گردن رحم را می‌پوشاند و از جنین محافظت می‌کند.
تغییرات در مادر
پنج هفته بعد از اولین روز آخرین قاعدگی (یا شاید زودتر) آزمایش بارداری مثبت می‌شود. در سه‌ماهه‌ی اول ممکن است احساس خستگی کنید یا به خواب بیشتری نیاز داشته باشید. این مسئله به علت تغییرات سوخت‌وساز بدن و افزایش انرژی موردنیاز برای رشد جنین است. ممکن است به علت فشاری که رحم به مثانه وارد می‌کند دچار تکرر ادرار شوید. در ماه‌های اول بارداری، بسیاری از زنان احساس تهوع صبحگاهی یا استفراغ دارند. باوجوداینکه «تهوع صبحگاهی» نامیده می‌شود این حالت ممکن است در هر ساعتی از شبانه‌روز اتفاق بیفتد. بااینکه علت تهوع صبحگاهی ناشناخته است اما به نظر می‌رسد هورمون‌های ترشح‌شده از جفت در ایجاد آن نقش دارند. اگرچه پستان‌ها در زمان بلوغ رشد می‌کنند اما غدد شیری تا زمان بارداری، کامل نمی‌شوند. زمانی که میزان هورمون افزایش می‌یابد پستان‌ها برای تولید شیر آماده می‌شوند. پستان‌ها بزرگ‌تر، رگ‌ها بازتر و نوک پستان‌ها کشیده‌تر می‌شوند و ممکن است در نوک پستان‌ها احساس سوزش یا خارش داشته باشید. همچنین نوک پستان‌ها و هاله‌ی اطراف آن بزرگ‌تر و تیره‌تر می‌شود. برآمدگی‌های کوچک هاله‌ی اطراف نوک پستان (که غدد مونتگومری نامیده می‌شوند) برای تولید چربی بیشتر و آمادگی برای شیردهی بزرگ‌تر می‌شوند.
بااینکه ممکن است تغییرات اوایل بارداری هیجان‌انگیز به نظر برسند اما احتمالاً ازنظر دیگران، شما تفاوت زیادی با گذشته ندارید.
هیجان‌های مادر
آگاهی از بارداری ممکن است باعث به وجود آمدن هیجان‌های متفاوتی در شما و همسرتان شود. شاید از اینکه باردار هستید احساس غرور کنید، نگران سقط جنین باشید، به علت اینکه منتظر نتایج آزمایش‌های ژنتیک هستید هنوز ندانید که جنین زنده می‌ماند، یا خیر، نگران از دست دادن استقلال خود باشید، به توانایی پدر یا مادر بودن خود شک کنید یا از پدر یا مادر شدن خوشحال باشید. ممکن است به‌راحتی گریه کنید یا در مقابل مسائل کوچک واکنش شدید نشان دهید. نوسان خلق‌وخوی شما بیشتر و شدیدتر است و ممکن است برای شما و همسرتان عجیب باشد. گفت‌وگو کردن با همسرتان و در میان گذاشتن احساسات و افکارتان می‌تواند به پشت سر گذاشتن این مرحله کمک کند.
دوره‌ی دوم بارداری، «دوره‌ی تکامل» نامیده می‌شود؛ زیرا اندام‌ها و اعضای جنین، بزرگ و کامل می‌شوند. در این، مرحله اغلب بانشاط، پرانرژی خلاق و حساس هستید.
هفته‌های پانزدهم تا بیست و هفتم بارداری
تغییرات در جنین
در این دوره، موها، مژه‌ها و ابروهای جنین رشد می‌کنند. موهای ظریف و نازکی (که کرک نامیده می‌شوند) روی دست‌ها، پاها و پشت جنین می‌رویند. ناخن‌های دست‌وپا به وجود می‌آیند. در هجده هفتگی جنین همه‌ی حرکات نوزاد را می‌تواند انجام دهد. مکونیوم (Meconium) که مجموعه‌ای از آنزیم‌های گوارشی و باقیمانده مایع آمنیوتیک بلعیده‌شده در روده‌ی جنین است، به وجود می‌آید. جنین این ماده را تا بعد از تولد دفع نمی‌کند. (پس از تولد، ماده‌ای غلیظ، چسبنده و به رنگ سبز مایل به سیاه است.) پوست او چروکیده است و با پوششی محافظت‌کننده پوشانده شده است. در این دوره برای اولین بار حرکت جنین را احساس می‌کنید. چیزی شبیه به ضربه‌های خفیف یا لرزش را احساس می‌کنید؛ اما ممکن است حرکات آرام جنین را احساس نکنید. بعضی از جنین‌ها بااینکه هنوز خیلی نارس هستند، در پایان این دوره زنده به دنیا می‌آیند.
احساسات و افکار خود را با همسرتان در میان بگذارید و به احساسات و افکار او توجه کنید. از زمانی که تصمیم گرفته‌اید بچه‌دار شوید تا ماه‌ها و سال‌های بعد به حمایت همدیگر نیاز دارید. در این دوره با خواندن کتاب‌هایی درباره‌ی روش‌های فرزند پروری و مراقبت از نوزاد، بازدید از وب سایت‌هایی درباره‌ی کودکان یا خرید لباس و وسایل کودک برای تربیت کودک آماده شوید.
تغییرات در جفت و رحم
رحم بزرگ‌تر می‌شود و به درون حفره‌ی شکمی گسترش می‌یابد تا جنین، جفت و مایع آمنیوتیک را در خود جای دهد. پزشک یا ماما به‌منظور اطمینان یافتن از رشد کافی جنین، ارتفاع رحم را اندازه می‌گیرد. اگرچه اندازه‌ی جنین و میزان مایع آمنیوتیک در بارداری‌های مختلف متفاوت است اما سن بارداری، میزان فاصله بین استخوان شرمگاه و رحم را معین می‌کند. برای مثال در بیست‌وپنج هفتگی ارتفاع رحم حدود بیست‌وپنج سانتیمتر است.
در این دوره، رحم به‌طور متناوب منقبض می‌شود؛ اما ممکن است این انقباض‌ها را حس نکنید. انقباض‌های برکستون – هیکس (Braxton-Hicks) باعث حدود یک دقیقه انقباض در رحم می‌شوند؛ اما دردناک نیستند. برخلاف انقباض‌های زمان زایمان این انقباض‌ها باعث تغییر در گردنه‌ی رحم نمی‌شوند. اگر این انقباض‌ها باعث تغییر در گردنه‌ی رحم و باز شدن آن شود دچار زایمان زودرس می‌شوید و به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارید.
تغییرات در مادر
در ماه‌های میانی بارداری احساس بهتری دارید، تهوع و احساس خستگی بسیار کم می‌شود یا کاملاً از بین می‌رود و غدد شیری پستان‌ها مقدار کمی آغوز ترشح می‌کند (مایع بسیار مغذی که قبل از شیر ترشح می‌شود.) همان‌طور که تغییرات هورمونی باعث تیره‌تر شدن نوک پستان‌ها و هاله‌ی پستانی می‌شود این تغییرات باعث تولید رنگ‌دانه‌های بیشتر و تیره شدن دیگر نواحی پوست می‌شوند. ممکن است خط تیره‌ای بین استخوان شرمگاه و ناف شما به وجود آید. پوست اطراف چشم نیز به‌ویژه اگر در معرض آفتاب قرار بگیرید تیره‌تر می‌شود که به آن «ماسک حاملگی» می‌گویند و معمولاً چند هفته پس از تولد نوزاد از بین می‌رود.
هیجان‌های مادر
هم‌زمان با تغییرات جسمی ممکن است هیجان‌های متفاوتی داشته باشید. ممکن است از ظاهر و احساسات خود لذت ببرید و یا جنین، باعث ایجاد احساس زشتی ناراحتی و محدودیت در شما شود. گاهی احساسات، شدید می‌شوند و ممکن است باعث تقویت خلاقیت شما شوند و سبب شوند که با شدت و حساسیت زیاد به کلمه‌های عاشقانه‌ی غروب زیبا یا منظره‌ی تأثیرگذار واکنش نشان دهید. ممکن است بارداری در خواب شما تأثیر بگذارد و باعث شود که خواب‌هایتان را بیشتر به یاد بیاورید. همچنین ممکن است بیشتر درون‌گرا شوید و تمرکز کردن برای شما مشکل شود.
در طی این دوره، برجستگی شکم نمایان‌تر می‌شود و بارداری برای همسر خانواده و دوستانتان واقعی و هیجان‌انگیز می‌شود. حالا همه می‌توانند وُول خوردن و حرکت کردن جنین را احساس کنند. با دیدن نشانه‌های آشکار بارداری، همسرتان معمولاً احساس می‌کند که در فرایند بارداری مشارکت دارد به جنین علاقه بیشتری پیدا می‌کند. همسرتان نیز نسبت به تغییرات ظاهری شما و همچنین پدر شدن احساسات متفاوتی دارد.
سه‌ماهه‌ی سوم «دوره‌ی رشد» نامیده می‌شود؛ زیرا جنین رشد می‌کند و ازنظر اندازه و شکل، شبیه نوزاد می‌شود. اگرچه هرچقدر زمان تولد نوزاد به زمان پیش‌بینی‌شده نزدیک‌تر باشد، احتمال زنده ماندن او بیشتر است اما معمولاً نوزادانی که در این دوره به دنیا می‌آیند زنده می‌مانند. هم‌زمان با رشد جنین، بیشتر به زایمان، مشکلات جسمی آن و همین‌طور لذتِ در آغوش گرفتن نوزاد فکر می‌کنید.
هفته‌های بیست و هشتم تا سی و هشتم بارداری
تغییرات در جنین
در اواخر بارداری، شُش‌های جنین کامل می‌شوند. پادتن‌های شما از جفت به جنین منتقل می‌شود و ایمنی کوتاه‌مدتی در مقابل بیماری‌هایی که بدن شما به آن مقاوم است ایجاد می‌کند.
ناخن‌های جنین به سرانگشت‌های او می‌رسند و حتی شاید نیاز به کوتاه شدن داشته باشند. موهای سر او رشد می‌کنند و کرک‌های روی بدن ناپدید می‌شوند. جوانه‌های دندان‌های دائمی، پشت جوانه‌های دندان‌های موقتی پدیدار می‌شوند.
جنین دوره‌های خواب‌وبیداری دارد. ممکن است در واکنش به نور و صدای شدید حرکت کند. او صداهایی مانند صدای شما و همسرتان، گردش خون جفت، قاروقور معده‌ی شما، ضربان قلب شما و صداهای دیگر (مثل موسیقی یا پارس سگ‌ها) را می‌شنود و با آن‌ها آشنا می‌شود. بعد از تولد، کودک به صداهای که می‌شناسد با چرخاندن سر به سمت منبع صدا واکنش نشان می‌دهد. به‌علاوه، صداهایی شبیه به صدای جفت که در رحم شنیده می‌شود (مثل صدای شلپ شولوپ آب در ظرف‌شویی، صدای جاروبرقی یا پنکه یا صداهای شبیه سوت) اغلب کودک بی‌قرار را آرام می‌کنند.
همان‌طور که جنین رشد می‌کند و وزن او بیشتر می‌شود فضای کمتری برای حرکت کردن به اطراف خواهد داشت و شما فقط حرکات دست‌وپای او را احساس می‌کنید. وقتی سکسکه می‌کند شما ممکن است فقط یک سری حرکات موزون را احساس کنید. در اواخر این دوره، جنین معمولاً در وضعیت دلخواه خود باقی می‌ماند، یعنی سرِ جنین به سمت پایین است. ماما یا پزشک، شکم شما را لمس می‌کند و از روش لمس کردن برای تشخیص موقعیت جنین استفاده می‌کند.
تغییرات در جفت و رحم
در این دوره از بارداری تغییراتی رخ می‌دهد که باعث آماده شدن شما برای زایمان و شیردهی می‌شود. این تغییرات موجب آماده شدن کودک برای تولد نیز می‌شود. گردنه‌ی رحم نرم‌تر می‌شود، رحم به اُکسی توسین حساس‌تر می‌شود و شما انقباض‌های بیشتری احساس می‌کنید. حجم مایع آمنیوتیک از یک و نیم لیتر در ماه هفتم به حدود یک لیتر در هنگام زایمان کاهش می‌یابد.
تغییرات در مادر
در سه‌ماهه‌ی آخر بارداری، رحم بزرگ‌تر می‌شود که ممکن است باعث تنگی نفس یا درد در دنده‌های پایینی شود. ترشح زیاد پروژسترون و فشار روی رحم ممکن است باعث سوءهاضمه، سوزش معده، واریس در رگ‌های پا، هموروئید (بواسیر) یا ورم در قوزک پا شود. همچنان که رباط‌ها برای زایمان شل می‌شوند و جنین سنگین‌تر می‌شود، مرکز ثقل بدنتان تغییر می‌کند و درنتیجه، فشار بیشتری به کمرتان وارد می‌شود.
ممکن است دانه‌های قرمزرنگ کوچکی (که عروق عنکبوتی نامیده می‌شوند) روی پوست بالاتنه ظاهر شوند و هم‌زمان، علائم کشیدگی پوست را روی شکم، ران‌ها یا پستان‌هایتان ببینید. این علائم هنگام بارداری، قرمزرنگ هستند؛ اما بعد از زایمان، سفید و براق می‌شوند. برخی خانم‌ها سعی می‌کنند با استفاده از لوسیونها و روغن‌های مختلف از به وجود آمدن این لکه‌ها جلوگیری کنند؛ اما تاکنون شواهدی مبنی بر مؤثر بودن این محصولات ارائه نشده است.
نزدیک به دو هفته قبل از زایمان، جنین درون حفره‌ی لگن میافتد. این حالت، سبک شدگی (Lightening) نامیده می‌شود و باعث می‌شود فشار کمتری روی دیافراگم احساس کنید و تنفس برای شما راحت‌تر می‌شود. در عوض، چون جنین فشار بیشتری به مثانه وارد می‌کند تکرر ادرار شما شدیدتر می‌شود. از پستان برخی خانم‌ها آغوز ترشح می‌شود و در برخی دیگر هیچ آغوزی ترشح نمی‌شود که هر دو طبیعی است.
هیجان‌های مادر
در سه‌ماهه‌ی سوم ممکن است بیشتر به زایمان و کودک فکر کنید و نگران باشید. در مورد افکار و ترس‌های خود با مراقبتان صحبت کنید و در کلاس‌های «آمادگی برای زایمان» شرکت کنید. صحبت کردن با دیگر مادران می‌تواند آگاهی‌دهنده و اطمینان‌بخش باشد. بااین‌حال ممکن است خاطرات برخی از آن‌ها ترس شما را دوچندان کند. این موضوع در مورد سایت‌های اینترنتی نیز صدق می‌کند. از منابع معتبر استفاده کنید و از خواندن داستان‌های ترسناک درباره‌ی بارداری و مراجعه به سایت‌های هشداردهنده بپرهیزید. دیدگاه‌های منطقی داشته باشید تا آگاهی به دست آورید و بیجهت نگران نشوید.
در این دوره، بیش از هر وقت دیگر احساس خستگی می‌کنید. اگر جای راحتی داشته باشید ممکن است بیشتر بخوابید. حمام آب گرم و ماساژ ملایم برای شما لذت‌بخش خواهد بود. به‌مرور زمان که شکمتان بزرگ‌تر می‌شود و باعث می‌شود که مثل گذشته چابک نباشید بیشتر به همسرتان و دیگران وابسته می‌شوید.
زمانی که به مسؤولیت‌های مادر بودن فکر می‌کنید ممکن است به روش‌هایی که پدر و مادرتان برای تربیت شما استفاده کرده‌اند فکر کنید. شاید برخی از روش‌های آن‌ها را در پرورش کودک خود به کار بگیرید و برخی دیگر را استفاده نکنید
در ماه‌های آخر، نگرانی‌های شما درباره‌ی سلامت خود و فرزندتان افزایش می‌یابد، به‌ویژه اگر بارداری پرخطری داشته باشید. در نظر داشته باشید که سبک زندگی سالم و مراقبت‌های مداوم تا حد زیادی این نگرانی‌ها را از بین می‌برد. اگر بیش‌ازحد نگران هستید و نگران از بین رفتن یا صدمه دیدن کودک هستید ترس‌ها و نگرانی‌های خود را با همسر، مراقب، خویشاوند و یا دوست نزدیکتان در میان بگذارید. صحبت کردن راجع به ترس‌هایتان نه‌تنها ضرری ندارد بلکه در میان گذاشتن نگرانی‌هایتان با فردی مطمئن شما را آرام می‌کند و کمک می‌کند تا احساس بهتری پیدا کنید.
هفته‌های سی و نهم تا چهلم بارداری
تغییرات در جنین
در آخرین مرحله‌ی بارداری، اندام‌ها کامل می‌شوند و جنین برای زندگی خارج از رحم آماده می‌شود. همچنین جنین چربی بیشتری می‌گیرد و وزن او نیم کیلوگرم بیشتر می‌شود. یک نوزاد معمولی قدی حدود 50 سانتیمتر دارد؛ اما قد بین 45 تا 55 سانتیمتر نیز طبیعی است. هنگام تولد، وزن نوزاد بین 3200 تا 3400 گرم است؛ اما وزن طبیعی برای کودکِ کاملاً رشد یافته ممکن است بین 2500 تا 4500 گرم متغیر باشد. از زمانی که کودک فقط یک نطفه بوده است تا زمان تولد، وزن او 6 میلیارد برابر شده است.
تغییرات در جفت و رحم
اندازه‌ی جفت به وزن و اندازه‌ی جنین بستگی دارد. زمانی که بعد از زایمان، جفت دفع می‌شود گرد و پهن است و ضخامت آن حدود 1 سانتیمتر است. قسمتی از جفت که درون دیواره‌ی رحم است به چندین بخش تقسیم می‌شود و زمخت و خونی است. قسمتی که نزدیک به جنین است، نرم، زردرنگ و درخشان‌تر است و با غشای آمنیوتیک پوشیده شده است. غشای آمنیوتیک و غشای کوریونی از کناره‌ی جفت رشد می‌کنند و کیسه‌ی آب را به وجود می‌آورند که مایع آمنیوتیک و جنین را در برمی‌گیرد.
بند ناف که سفید و مرطوب است شامل دو سرخرگ و یک سیاهرگ است. بند ناف کاملاً پیچ خورده است که اگر کاملاً باز شود بین 30 تا 98 سانتیمتر طول دارد. زمان تولد که نوزاد شروع به نفس کشیدن می‌کند نوع گردش خون او تغییر می‌کند. جریان خون بند ناف قطع می‌شود و خون بیشتری در شش‌ها جریان پیدا می‌کند.
در اواخر بارداری، انقباض‌های قبل از زایمان شدیدتر و بیشتر می‌شوند. این انقباض‌ها گردش خون در رحم را افزایش می‌دهند، جنین را به سمت گردنه‌ی رحم حرکت می‌دهند و به کمک هورمون‌ها موجب نرم‌تر شدن و نازک شدن گردنه‌ی رحم می‌شوند.
تغییرات در مادر
در این زمان بیشتر چشم‌به‌راه پایان بارداری هستید. ممکن است از خواب سبک، خستگی و دیگر ناراحتی‌های معمول اواخر بارداری به ستوه آمده باشید. گاهی ممکن است فکر کنید که چرا بارداری‌تان هیچ‌وقت تمام نمی‌شود. ملاقات با پزشک یا ماما، شرکت در کلاس‌های آمادگی برای زایمان، یادگیری حمام کردن و مراقبت از نوزاد و دیگر کلاس‌های اواخر بارداری به شما یادآوری می‌کنند که نوزاد به‌زودی به دنیا خواهد آمد و مرحله‌ی جدیدی در زندگی شما آغاز خواهد شد.
چهل و یکمین هفته بارداری و بعدازآن
زایمان دیررس
بااینکه بارداری معمولی 40 هفته طول می‌کشد اما بسیاری از بارداری‌ها طولانی‌تر می‌شوند و «بارداری دیررس» نامیده می‌شوند. برخی از بارداری‌های دیررس نتیجه‌ی اشتباه در محاسبه زمان زایمان هستند و در برخی موارد دیگر جنین به زمان بیشتری برای رشد و تکامل نیاز دارد. گاهی نیز نوزاد آمادگی به دنیا آمدن را دارد؛ اما به دلایل ناشناخته فرایند زایمان شروع نمی‌شود.
در بارداری‌های دیررس، مراقب با انجام برخی آزمایش‌های تشخیصی، از سلامت جنین و جفت مطمئن می‌شود. اگر همه‌چیز طبیعی باشد بارداری تا زمانی که زایمان به‌صورت طبیعی شروع شود ادامه می‌یابد.
تغییرات در جنین
حتی اگر بارداری بیش‌ازحد طول بکشد جنین تکامل بیشتری پیدا نمی‌کند، به این معنی که نشانه‌هایی مثل کرک‌های بدن، ناخن‌های بلند دست‌وپا، خشکی یا ترک‌خوردگی پوست و هُشیاری غیرطبیعی زمان تولد همچنان وجود دارند. تکامل بیش‌ازاندازه‌ی جنین بسیار نادر است، حتی زمانی که جنین دو هفته بعد از موعد زایمان به دنیا می‌آید.
تغییرات در جفت
در بسیاری از بارداری‌های دیررس، جفت همچنان رشد و سلامت جنین را حفظ می‌کند.
در موارد معدودی که جنین واقعاً دیررس است آزمایش‌ها نشان می‌دهند که جفت عملکرد مناسبی ندارد، حجم مایع آمنیوتیک کاهش پیدا می‌کند و جنین دچار مشکل می‌شود. در چنین شرایطی، منتظر ماندن برای تولد، سلامت کودک را به خطر می‌اندازد و باید از روش‌های تحریک زایمان یا عمل سزارین استفاده کرد.
تغییرات در مادر
ازنظر بدنی ممکن است احساس خستگی و کسالت کنید و انتظار زایمان ممکن است ازنظر روانی موجب ناامیدی، نگرانی و افسردگی در شما شود. می‌توان از روش‌های تحریک زایمان برای کمک به شروع زایمان استفاده کرد.
نگرانی‌های شایع در زنان باردار
موارد زیر نگرانی‌های شایع در زنان باردار است. برخی از آن‌ها مربوط به زنانی است که شرایط ویژه دارند و برخی دیگر، نگرانی‌های مشترک همه‌ی زنان باردار است.
سن مادر
درمجموع، زنانی که 18 تا 35 سال دارند مشکلات کمتری در بارداری دارند. دختران در شروع نوجوانی و زنان بعد از چهل‌سالگی ممکن است با مشکلات بیشتری در بارداری روبه‌رو شوند، بااین‌حال هر زن باردار سالم در هر سنی می‌تواند کودک سالم به دنیا آورد.
بارداری در نوجوانی
بارداری در دوره‌ی نوجوانی چندین امتیاز دارد؛ اما نوجوانان نیازهای خاصی نیز دارند. معمولاً بدن نوجوانان متناسب است. پس احتمال داشتن بارداری سالم در آن‌ها بالاست. اگر نوجوان هستید، رحم شما قوی‌تر و قابلیت ارتجاع بافت‌هایتان بیشتر است. به‌احتمال‌زیاد بارداری شما روند طبیعی را طی خواهد کرد و نیازی به درمان دارویی نخواهید داشت.
چون بدن شما هنوز در حال رشد است باید برای تأمین مواد مغذی بدن خود و جنین، تغذیه‌ی مناسبی داشته باشید؛ مانند همه‌ی زنان باردار باید از مواد مخدر، الکل و دخانیات دوری کنید. به‌طور مرتب با مراقب خود ملاقات کنید. رعایت کردن این موارد از بروز زایمان زودرس و به دنیا آوردن کودک کم‌وزن که مشکل عمده‌ی بارداری در دوره نوجوانی است جلوگیری می‌کند.
برخی از مشکلات بارداری در سنین نوجوانی به شرح زیر است:
– کنار آمدن با واکنش والدین به بارداری شما.
– تلاش برای متقاعد کردن پدر کودک برای پذیرفتن نقش و مسؤولیت پدری
– شرکت در کلاس‌های مدرسه درحالی‌که همسالان موقعیت شما را درک نمی‌کنند.
– تصمیم‌گیری درباره‌ی نگه‌داشتن جنین یا سقط‌جنین
– تصمیم‌گیری درباره‌ی مراقبت‌های بهداشتی
می‌توانید مشکلات ذکرشده را از طریق صحبت کردن با مشاور مدرسه، پزشک یا ماما، دوستان آگاه و اعضای خانواده حل کنید.
بارداری بعد از 35 سالگی
امروزه زنان بیش از گذشته در دهه‌ی 30 و 40 زندگی خود (اغلب برای اولین بار) صاحب فرزند می‌شوند. ممکن است به دلایل متعددی چون شاغل بودن، ادامه تحصیل، ملاحظات مالی، ناباروری و یا دیر ازدواج کردن، بارداری دیرهنگام داشته باشید. در مقایسه با همتایان جوان‌تر، خطر ابتلا به فشارخون بالا، دیابت بارداری، مشکلات رشد یا اختلالات مادرزادی در کودک، زایمان زودرس، مشکلات جفت، رشد غده‌ی خوش‌خیم در رحم، مشکلات زایمان و عمل سزارین در شما بیشتر است.
شاید بپرسید چرا خطر ابتلا به این موارد برای شما بیشتر است. پاسخ، ساده است: هرقدر زنی مسن‌تر باشد، مشکلات بهداشتی، تصادفات، بیماری‌ها و خطرهای محیطی، تأثیر بیشتری بر بدن او گذاشته‌اند. همچنین فشارخون بالا و دیابت مشکلاتی هستند که با بالا رفتن سن افزایش می‌یابند. البته اگر سلامت بدنی خوبی داشته باشید امکان دچار شدن به این مشکلات برای شما کمتر است.
با بالا رفتن سن، احتمال ناباروری نیز افزایش می‌یابد. اگر برای حل مشکل ناباروری خود از دارو و درمان‌های خاص استفاده کنید ممکن است دو یا چندقلو باردار شوید. در این صورت مانند دیگر مادرانی که بارداری چندقلو دارند در معرض خطر هستید.
میزان این خطر به تعداد کودکانی که به دنیا آورده‌اید بستگی دارد. پژوهشگران دریافتند که مادران مسن که برای اولین بار حامله می‌شوند بیشتر دچار خونریزی می‌شوند و بیشتر ناچار می‌شوند عمل سزارین انجام دهند؛ اما مادرانی که قبلاً زایمان داشته‌اند و مسن‌تر هستند خطر مبتلا شدن به دیابت یا فشارخون در آن‌ها بیشتر است.
در زنان مسن احتمال به دنیا آمدن کودکانی با اختلال‌های ژنتیکی مانند سندرم داون بیشتر است. مشکل دیگر سن پدر است. خطر سندرم داون در کودکانی که پدران آن‌ها هنگام لقاح بالای 35 سال دارند بیشتر است و این خطر در کودکانی که هم سن پدر و هم سن مادر بالای 35 است بازهم بیشتر می‌شود. به‌علاوه، کودکانی که سن پدر آن‌ها هنگام لقاح بیش از 40 است ممکن است به نوع نادری از اختلال‌های مادرزادی به نام «کوتولگی» مبتلا شوند.
معاینه‌های پزشکی و آزمایش‌های تشخیصی در ماه‌های اولیه بارداری می‌توانند به تشخیص این مشکلات کمک کنند. ازآنجایی‌که میزان اختلال‌های ژنتیکی با افزایش سن بیشتر می‌شوند، متخصصان، آزمایش‌های توصیه‌شده را برای مادران بالای 35 سال انجام می‌دهند. استفاده از آزمایش‌های پیشرفته‌ای مانند نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی موجب کاهش خطر می‌شود. امروزه از روش‌های غیرتهاجمی مثل سونوگرافی و آزمایش خون نیز استفاده می‌شود که این روش‌ها برای همه‌ی زنان باردار انجام می‌شوند. اگر دیر باردار شده‌اید، سن و تجربه‌های شما بر نگرشتان نسبت به بارداری تأثیر می‌گذارد. اگر سابقه‌ی ناباروری یا سقط‌جنین داشته باشید ممکن است احساس کنید آسیب‌پذیر هستید و برای اطمینان یافتن از سلامتی جنین، آزمایش‌های متعددی انجام دهید. در نظر داشته باشید که انجام آزمایش‌های زیاد، استرس‌زاست؛ زیرا همیشه نتایجی که به دست می‌آید روشن نیستند و ازاین‌رو، آزمایش‌های دیگری باید انجام شوند
اگر 35 ساله هستید یا بیشتر از 35 سال دارید، برای افزایش احتمال سلامتی بارداری و کودک چه کارهایی می‌توانید انجام دهید؟ اگر سابقه‌ی مشکلات جسمی مانند فشارخون یا دیابت ندارید باید آنچه دیگر زنان باردار انجام می‌دهند را انجام دهید و از خود مراقبت کنید. اضطراب را در زندگی خود کاهش دهید، جلسات معاینه منظمی داشته باشید و یک مراقب آگاه انتخاب کنید. بااینکه ممکن است مشکلاتی در طول بارداری به وجود آید اما جای نگرانی نیست؛ زیرا اغلب حل‌شدنی و درمان‌پذیر هستند. درواقع اغلب زنان بالای 35 سال کودکانی سالم و رسیده به دنیا می‌آورند.
واقعیت یا افسانه؟
تنها در صورتی یک زن می‌تواند دو یا چندقلو باردار شود که در خانواده‌ی خود یا همسرش سابقه‌ی چندقلوزایی وجود داشته باشد.
افسانه: احتمال چندقلو حامله شدن زنان در موارد زیر افزایش می‌یابد:
– چاق و قدبلند باشد.
– سن او بالای 35 باشد.
– هندواروپایی یا آفریقایی – آمریکایی باشد. (دوقلو زایی بین زنان آسیایی و اسپانیایی تبارها شایع نیست).
– حداقل دومین زایمان باشد.
– از داروهای باروری استفاده کرده باشد که این داروها احتمال آزاد شدن بیش از یک تخمک در هر دوره را افزایش می‌دهند.
– در هنگام لقاح، بیش از یک تخمک در رحم جایگزین شده باشد، مانند روش لقاح مصنوعی. بسیاری از این عوامل تنها بر میزان دوقلو، سه‌قلو یا چندقلوهای ناهمسان تأثیر می‌گذارند؛ زیرا به دنیا آمدن دوقلوهای همسان رویدادی تصادفی و پیش‌بینی‌ناپذیر است.
اغلب زنان زمانی متوجه می‌شوند که دو یا چندقلو حامله هستند که سونوگرافی وجود دو یا چند جنین را نشان می‌دهد. اگر در معاینه، بیش از یک صدای قلب شنیده شود یا رشد رحم شما بیش‌ازحد معمول باشد، متخصص به چندقلو بودن شک می‌کند. سونوگرافی کامل می‌تواند چندقلو بودن بارداری را مشخص کند. حدود 3 درصد از تمام تولدها دوقلو هستند. بااینکه حتی کمتر از یک درصد زایمان‌ها سه یا چندقلو هستند اما میزان آن‌ها در سال‌های اخیر روبه افزایش بوده است.
زنی که دو یا چندقلو باردار است در معرض خطر زایمان زودرس است و درنتیجه، بیشتر احتمال دارد که نوزاد نارس به دنیا بیاورد. بیشترین مشکل در چندقلوها، نارس بودن آن‌هاست. خوشبختانه امروزه با پیشرفت خدمات بهداشتی و درمانی، احتمال متولد شدن کودکان نارس و کم‌وزن کاهش یافته است.
اگر چندقلو باردار هستید ممکن است هیجان‌زده و نیز مضطرب شوید. ناچارید انرژی بیشتری مصرف کنید؛ بنابراین باید کالری بیشتری مصرف کنید. همچنین به علت زحمت زیاد، خستگی و افزایش خطر زایمان زودرس باید بیشتر استراحت کنید.
ازآنجایی‌که چندقلوزایی دشوار است احتمال عمل سزارین نیز افزایش می‌یابد.
ممکن است به مراقبت‌های متخصص زنان و زایمان نیاز داشته باشید. علاوه بر اینکه به مراقبت‌های پزشکی بیشتری نیاز دارید به توجه و مراقبت دوستان و خانواده نیز احتیاج خواهید داشت. دوستان و خانواده معمولاً در هفته‌های اول تولد مایل به کمک کردن به شما هستند. کمکهای آن‌ها را بپذیرید!
بارداری باعث تغییر در روابط جنسی زوج‌ها می‌شود؛ اما این تغییر، در زوج‌ها متفاوت است. ممکن است برخی زنان احساس کنند که چاق و زشت شده‌اند؛ اما برخی دیگر احساس کنند که جاافتاده، زیبا و شهوت‌انگیز شده‌اند. برخی احساس کسالت و ناراحتی می‌کنند و برخی دیگر سرحال و شاد هستند، برخی احساس می‌کنند تنها هستند یا گرفتار رابطه‌ی یک‌طرفه‌ای شده‌اند که از آن‌ها سوءاستفاده می‌شود و برخی دیگر در رابطه‌ی عاشقانه‌شان احساس امنیت می‌کنند. برخی همسران ممکن است بارداری، چاق شدن و بزرگ شدن شکم همسرشان را پایان روابط جنسی تلقی کنند؛ اما برخی دیگر از ظاهر زن باردار خود لذت ببرند.
در دوره‌ی بارداری شاهد پستی‌وبلندی‌هایی در روابط جنسی خود خواهید بود. در برخی زنان، در سه‌ماهه‌ی اول، تغییرات هورمونی و افزایش جریان خون در اندام‌های نزدیک به لگن، میل جنسی را افزایش می‌دهد (عدم نگرانی نسبت به باردارشدن نیز در افزایش میل جنسی مؤثر است.) در برخی زنان علائمی چون تهوع، استفراغ، خستگی و کشیدگی پستان‌ها شهوت را کاهش می‌دهند. بسیاری از زنان در سه‌ماهه‌ی دوم بارداری، شهوت بیشتری دارند و نسبت به سه‌ماهه‌ی اول یا سوم از روابط جنسی لذت بیشتری می‌برند. در این مرحله زنان احساس خستگی کمتر می‌کنند و انرژی بیشتری دارند و ممکن است از ظاهر چاق و گوشتالوی خود لذت ببرند.
در سه‌ماهه‌ی آخر بارداری، زنان میل کمتری برای رابطه‌ی جنسی دارند. شاید علت آن بزرگ شدن شکم و خستگی آن‌ها باشد. به خاطر داشته باشید که نزدیکی فقط رابطه‌ی جنسی نیست. راه‌های دیگری وجود دارد که می‌توانید یکدیگر را تحریک و ازنظر جنسی ارضا کنید. از تخیل خود کمک بگیرید و راه‌های جدیدی برای لذت بردن پیدا کنید. اجازه ندهید همسرتان هوا وارد مهبل شما کند؛ زیرا این کار باعث به وجود آمدن حباب‌های هوا در خون شما می‌شود و ممکن است کُشنده باشد.
آیا رابطه‌ی جنسی در زمان بارداری بی‌خطر است؟ پاسخ مثبت است؛ اما ممکن است متخصص از شما بخواهد به دلایل زیر از رابطه‌ی جنسی اجتناب کنید:
– در معرض خطر زایمان زودرس باشید (یا چندقلو باردار باشید.)
– همسر شما بیماری جنسی مسری داشته باشد.
– افتادگی جفت داشته باشید (جفت پایین باشد)
– دهانه‌ی رحم به‌خوبی کارش را انجام ندهد و به‌راحتی باز شود که می‌تواند نتیجه‌ی عمل جراحی قبلی باشد.
– در طول بارداری خونریزی مهبلی داشته باشید. (هرچند لکه بینی بعد از نزدیکی در ماه‌های اول خطری ندارد.)
– بعد از رابطه‌ی جنسی شکم‌درد داشته باشید.
– کیسه‌ی آب پاره شده باشد.
اگر خطری شما را تهدید نکند مانعی برای نزدیکی وجود نخواهد داشت و هر زمان که مایل باشید می‌توانید نزدیکی داشته باشید. انقباض‌های رحم، بخش طبیعی ارضاء شدن در زنان هستند و برای بارداری و جنین خطرناک نیستند. به خاطر داشته باشید کیسه‌ی آب که پر از مایع آمنیوتیک است جنین را از فشارها و خطرهای بیرونی محافظت می‌کند. اگر هنگام مقاربت احساس ناراحتی می‌کنید وضعیت‌هایی را امتحان کنید که کمترین فشار را به شکم شما وارد می‌کند و یا اینکه رابطه‌ی جنسی آرام و سطحی داشته باشید.
شاید همسرتان نوسان‌های احساسی شما را در مورد رابطه جنسی درک نکند و یا آن‌ها را نپذیرد که این ممکن است باعث بحران در رابطه‌ی شما شود. برای جلوگیری از مشکلات جدی، راه گفت‌وگو را باز بگذارید. کنار آمدن با این تغییرات در روابط جنسی، شما را برای چالش‌های دیگری که بعد از زایمان به وجود می‌آیند و در روابط جنسی شما تأثیر می‌گذارند، آماده می‌کند.
انتظار برای پدر شدن تجربه‌ی بی‌نظیری است که به‌اندازه‌ی انتظار برای مادر شدن مهم است. ممکن است احساسات متضادی داشته باشید، مثل احساس مهم بودن و درعین‌حال نادیده گرفته شدن، احساس متعهد بودن و درعین‌حال رها شدن به حال خود و احساس عاشق بودن و تمایل به داشتن رابطه‌ی جنسی و درعین‌حال ترس از رابطه جنسی.
در میان گذاشتن این احساسات با همسر باردار خود و یا دوستان نزدیک، به شما کمک می‌کند تا از این مرحله‌ی هیجان‌انگیز و نیز پرتنش عبور کنید. با دیگر پدرانی که در انتظار فرزند هستند گفت‌وگو کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا نقش پدری‌تان را در دوره‌ی بارداری و نیز پس از تولد کودک بشناسید.
چون همسرتان در سه‌ماهه‌ی اول ازلحاظ ظاهری تغییر زیادی نکرده است باور اینکه به‌زودی پدر می‌شوید کمی مشکل است؛ اما در 16 تا 20 هفتگی تغییرات در بدن همسرتان به‌وضوح قابل‌مشاهده است و می‌توانید وجود جنین را احساس کنید. حتی می‌توانید برآمدگی پا یا آرنج جنین را روی شکم همسرتان ببینید؛ مانند بسیاری دیگر از پدران ممکن است شما نیز زمانی وجود کودک را باور کنید که او را از طریق سونوگرافی ببینید یا ضربان قلب او را بشنوید. سعی کنید در زمان انجام این معاینات در مطب حاضر باشید.
بااینکه برخی مردان در طول بارداری ازنظر احساسی به کودک نزدیک می‌شوند، بسیاری تا زمان تولد این احساس را ندارند. برخی با دیدن نوزاد عاشق او می‌شوند؛ اما در برخی دیگر این علاقه در ماه اول به‌تدریج به وجود می‌آید.
پدر شدن باعث ایجاد احساس غرور و رضایت در شما می‌شود؛ زیرا موجودی از نسل خود به وجود می‌آورید؛ اما از دیگر سوی دیگر ممکن است نگران سلامتی همسر و فرزند خود باشید. جالب این است که برای بسیاری از مردان، دوره‌ی بارداری بیشتر از زندگی با نوزاد استرس دارد. شاید به این دلیل که دیدن مادر و نوزاد سالم استرس را کاهش می‌دهد و واقعیت پدر شدن را کاملاً آشکار می‌کند.
اگر در طول بارداری نگرانی‌هایی دارید از آن‌ها به‌عنوان انگیزه‌ای برای بهبود سلامت خانواده‌ی خود استفاده کنید شما و همسرتان می‌توانید غذاهای متعددی بخورید، از فعالیت‌های پرخطر و قرار گرفتن در معرض بیماری‌ها بپرهیزید و سبک زندگی خود را بهتر کنید.
با شروع زندگی جدیدی که به‌زودی آغاز خواهد شد، ممکن است بیشتر به مرگ فکر کنید. شاید تصمیم بگیرید بیمه‌ی عمر داشته باشید یا وصیت‌نامه‌تان را تغییر دهید. برخی مردانی که در انتظار فرزند هستند هنگام موتورسواری از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند و برخی دیگر کار پرخطر خود را ترک می‌کنند و کار ایمن‌تری را شروع می‌کنند. این کارها نشان‌دهنده‌ی میل پدران به حضور در کنار کودک و فراهم آوردن بهترین‌ها برای اوست.
در دوره‌ی بارداری، برخی مردان با همسرشان همدلی می‌کنند و نشانه‌های جسمی یا ناراحتی‌های همسرشان در آن‌ها نیز بروز می‌کند. این نشانه‌ها شامل چاق شدن، میل به غذا، درد یا نفخ شکم، تهوع، استفراغ، کمردرد، دندان‌درد، بی‌اشتهایی و بی‌خوابی است. اگر هرکدام از این تغییرات جسمی یا مشکلات باعث نگرانی شما شد به پزشک مراجعه کنید.
با فکر کردن درباره‌ی پدر شدن، برخی مردان، نگرانِ از دست دادن آزادی یا استقلال خود هستند و عده‌ای فکر می‌کنند که آن را از دست داده‌اند. برای این دسته از مردان، پدر شدن یعنی تبدیل‌شدن به فردی بالغ و مسئول. برای مثال به دنبال درآمد ثابت یا کسب درآمد بیشتر هستند، به‌خصوص اگر نگرانی‌های مالی داشته باشند. اگر وظایف و مسؤولیت‌های پدری شما را نگران کرده است با همسرتان در مورد احساسات خود گفت‌وگو کنید. به کمک همدیگر می‌توانید برای کاهش هزینه‌ها یا افزایش درآمد برنامه‌ریزی کنید. همچنین می‌توانید انتظارات واقعی از نقش خودتان (در مقام پدر یا تأمین‌کننده‌ی نیازهای همسر و فرزند) داشته باشید.
با تمرکز همسرتان روی بارداری و مشغولیت او درباره‌ی تولد فرزند، ممکن است احساس تنهایی کنید. اگر دیگران به او بیشتر توجه کنند یا او برای جلب حمایت روانی به دوستان یا اقوام روی آورد، شاید فکر کنید جایگاه خود را از دست داده‌اید. شاید احساس کنید که باید بیشتر مراقب همسر و رابطه‌تان باشید، اما او ازنظر احساسی، جسمی و روابط جنسی از شما دور شده است. شاید از خشم و بی‌میلی خود نسبت به بارداری احساس گناه کنید. یکی از راه‌های حل این مشکل گفت‌وگو با دوست یا آشنایی است که احساس مشابهی دارد. در میان گذاشتن احساسات خود با همسرتان بسیار مهم است. ممکن است او از احساس شما آگاه نباشد و درصورتی‌که از احساس شما آگاه شود بتواند به شما کمک کند.
نقش پدر هنگام زایمان
مردان دقیقاً نمی‌دانند هنگام زایمان همسرشان چه واکنشی نشان خواهند داد. ممکن است به این فکر کنند که آیا با دیدن خون غش می‌کنند؟ آیا می‌توانند درد و رنج همسر خود را هنگام زایمان تحمل کنند؟ برای افزایش آمادگی و اعتمادبه‌نفس، کتاب‌هایی در این زمینه مطالعه کنید. بحث و گفت‌وگو در این زمینه با دیگر پدران و نیز با همسرتان می‌تواند مفید باشد. همچنین از یک دوست یا فامیل بخواهید تا شما را راهنمایی کند تا بتوانید به همسرتان کمک کنید.
با نزدیک شدن زمان تولد کودک ممکن است ندانید که چگونه باید با فرزندتان رفتار کنید. شاید فکر کنید که روابط شما با کودک همانند رفتاری است که پدرتان با شما در کودکی داشته است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند میزان برخی هورمون‌ها در مردانی که قرار است پدر شوند تغییر می‌کند. در این مردان هورمون‌های تستوسترون و کورتیزول، پایین‌تر و میزان هورمون استرادیول، بیشتر از دیگر مردان است. شاید علت آن، این است که این افراد احساس دلواپسی و نگرانی بیشتری نسبت به دیگر مردان دارند.
پیشنهادهای زیر می‌تواند به شما کمک کند تا با وظایف و مسؤولیت‌های پدری سازگار شوید:
– با مطالعه‌ی کتاب، درباره‌ی رشد طبیعی و رفتار نوزاد آگاهی لازم را کسب کنید و با انجام معاینات، از سلامت نوزاد مطمئن شوید.
– در مورد اتفاقاتی که در هفته‌ی اولِ پس از تولد نوزاد میافتد با دیگر پدران گفت‌وگو کنید.
– بعد از تولد نوزاد، برای تغییر در برنامه‌ی روزانه‌ی خود آماده باشید. اولویت‌های خود و خانواده را در نظر بگیرید و طوری برنامه‌ریزی کنید که بتوانید از کودک مراقبت کنید، روابط خود و همسرتان را حفظ کنید و زمانی نیز برای خود داشته باشید.
– مشخص کنید که شما و همسرتان بعد از تولد کودک به چه کمک‌هایی نیاز خواهید داشت.
– درباره‌ی کارهایی که برای کودک می‌توانید انجام دهید (مانند نگاه‌داشتن، تکان دادن، عوض کردن پوشک، آرام کردن یا بازی کردن) فکر کنید و سعی کنید در آن‌ها مهارت بیشتری کسب کنید.
– برای ماجراهای شگفت‌انگیزی که در هفته‌ها و ماه‌های آینده پیش رو خواهید داشت برنامه‌ریزی کنید.
در برخی زنان سابقه‌ی تجربه‌های آسیب‌زا ممکن است باعث ایجاد مشکلات بیشتری در بارداری شود. این افراد با مراقبت درست و حمایت مراقبان، خانواده و دوستان مورد اعتماد می‌توانند بارداری و زایمان خوب و سالمی داشته باشند.
تاریخچه آسیب‌های روانی دوران کودکی
آسیب‌های دوره‌ی خردسالی ممکن است باعث واکنش‌های غیرمنتظره در طول بارداری، زایمان و بعد از آن شود. زنانی که در دوره‌ی بزرگسالی مورد سوءاستفاده‌ی جسمی، جنسی و هیجانی قرارگرفته‌اند نیز ممکن است این واکنش‌ها را نشان دهند. این احساسات برای برخی غافلگیرکننده است؛ اما برخی دیگر می‌دانند که آثار سوءاستفاده تا مدت‌ها باقی خواهد ماند.
زنانی که در کودکی مورد سوءاستفاده قرارگرفته‌اند تجربه‌های تلخ و مخربی در مورد خود و دیگران دارند که تا مدت‌های زیادی در ذهن آن‌ها باقی می‌مانند. برای مثال بسیاری از زنانی که از آن‌ها سوءاستفاده شده است نمی‌توانند کاملاً به دیگران (حتی به پزشک و ماما) اعتماد کنند.
طبق یک برآورد، بین 25 تا 40 درصد از زنان در دوره‌ی کودکی مورد سوءاستفاده‌ی جنسی، جسمی یا هیجانی قرارگرفته‌اند؛ بنابراین جای تعجب نیست که بسیاری از افراد آسیب‌دیده (اما نه همه‌ی آن‌ها؛ زیرا نمی‌توان تأثیر سوءاستفاده را به همه تعمیم داد) برخی از نشانه‌های زیر را هنگام بارداری، زایمان و یا بعد از آن بروز می‌دهند:
– فرد آسیب‌دیده ممکن است معاینه‌ی مهبلی، برهنه شدن یا حتی تصور بیرون آمدن بچه از مهبل را استرس‌زا یا حتی تحمل‌ناپذیر بداند.
– به علت تجربه‌ی ناخوشایند او در کودکی، ممکن است به از دست دادن کنترل بر بدن (که هنگام زایمان رخ می‌دهد) واکنش شدیدی نشان دهد.
– ممکن است به کسی اجازه ندهد که حتی برای شیردهی به پستان‌هایش دست بزند؛ زیرا احساس می‌کند که به او تعرض شده است و او نمی‌تواند هیچ کاری بکند.
میزان این مشکلات در افراد، متفاوت است و عوامل زیادی بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد؛ مانند نوع سوءاستفاده، سنی که فرد مورد سوءاستفاده قرار گرفته است، مدت آن و حضور یا عدم حضور افراد موردعلاقه و قابل‌اعتماد در زندگی شخص. روان‌درمانی و حمایت‌های عاطفی باعث بهبود فرد می‌شوند و در یافتن روش‌های مثبت برای حل مشکل به فرد کمک می‌کنند.
برخی متخصصان، آگاهی بیشتری از پیامدهای سوءاستفاده‌ی دوران کودکی دارند. این متخصصان با همدلی و شناخت مشکل می‌توانند به زن باردار کمک کنند تا زایمان سالم و رضایت بخشی داشته باشد و بعد از زایمان نیز بدون نگرانی به زندگی خود ادامه دهد. اگر شما نیز آسیب دیده‌اید و به مراقب خود اطمینان دارید، بهتر است تجربه‌های تلخ گذشته و احساسات خود را درباره‌ی بدنتان، کودک، زایمان و روابط با همسرتان با او مطرح کنید. اگر مراقب شما تجربه‌ی کار کردن با افراد آسیب‌دیده‌ی روانی را داشته باشد می‌تواند به شما کمک کند تا بر نگرانی‌هایتان در مورد زایمان غلبه کنید.
بارداری بعد از سقط‌جنین یا مرده زایی
اگر سابقه‌ی سقط جنین یا مرده زایی داشته‌اید، باردارشدن باعث ایجاد احساسات بسیار متفاوتی در شما خواهد شد. ممکن است خوشحال شدن برای شما سخت باشد؛ زیرا ترسِ از دست دادن کودکی دیگر شما را آزار می‌دهد. شاید باردارشدن، شما را تسکین دهد و به داشتن بارداری سالم امیدوار باشید. شاید فکر کنید بهتر است تا زمانی که از مرحله‌ی بحرانی (زمانی که در بارداریِ قبل، کودک خود را از دست دادید) عبور نکرده‌اید زیاد احساساتی نشوید یا شاید فکر کنید بهتر است تا زمانی که نوزاد به دنیا نیامده و از سلامتی او مطمئن نیستید به او دل نبندید. آگاهی از علت سقط جنین یا مرده زایی به شما و متخصص کمک می‌کند تا این بار برای بارداری سالم‌تر برنامه‌ریزی کنید. ممکن است متخصص سعی کند با انجام آزمایش‌های بیشتر، ترس شما را کاهش دهد یا خود شما به‌منظور کاهش ترس، خواهان انجام آزمایش‌های بیشتر باشید. روش دیگری برای از بین بردن ترس، دیدن جنین است. برای مثال می‌توانید حرکات جنین را در یک فاصله‌ی زمانی معین و از طریق صفحه‌ی نمایش سونوگرافی ببینید.
همان‌طور که ناراحتی و غمِ از دست دادن کودک برای افراد، متفاوت است، احساسات افراد هنگام بارداری دوباره و درک آن‌ها نسبت به سقط یا مرده زایی باهم فرق می‌کند. در بسیاری از افراد، درد دل کردن با اعضای خانواده، دوستان، مشاور یا پزشک متخصص باعث کاهش ترس و نگرانی می‌شود. شما و همسرتان با در میان گذاشتن مسائل و صحبت کردن درباره‌ی احساسات خود می‌توانید اندوه را از خود دور کنید و نگرانی‌هایتان را کاهش دهید.
پرسش: بارداری قبلی من به سقط جنین ختم شد. نگران هستم که این بار نیز نوزادم سقط شود یا مرده به دنیا بیاید. چه کاری برای غلبه بر ترسم می‌توانم انجام دهم؟
پاسخ: طبیعی است که با وجود سابقه‌ی سقط جنین نگران باشید. با متخصص درباره‌ی دلایل سقط قبلی صحبت کنید و اگر برای جلوگیری از مشکل می‌توانید کاری انجام دهید حتماً آن را انجام دهید. برای کاهش ترس و نگرانی با دیگر مادرانی که کودک خود را از دست داده‌اند یا دوستان و خانواده صحبت کنید.
– بارداری از اولین روزِ آخرین عادت ماهیانه تا چهل هفته به طول می‌انجامد (تخمک‌گذاری نزدیک به دو هفته بعد از شروع عادت ماهیانه و لقاح بین 12 تا 24 ساعت بعد از تخمک‌گذاری اتفاق میافتد.)
– بارداری‌های طبیعی ازنظر مدت باهم متفاوت‌اند؛ بنابراین تاریخ‌های زایمان تقریبی هستند. ممکن است کودک دو هفته قبل یا دو هفته بعد از تاریخ زایمان به دنیا بیاید.
– بارداری به سه دوره‌ی سه‌ماهه تقسیم می‌شود: سه‌ماهه‌ی اول دوره‌ی شکل‌گیری، سه‌ماهه‌ی دوم دوره‌ی تکامل و سه‌ماهه‌ی سوم دوره‌ی رشد کودک است.
– تجربه‌های قبلی شما در نگرشتان نسبت به بارداری و زایمان تأثیر می‌گذارند. گفت‌وگو کردن با دیگران می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات مثبت، بارداری خوب و زایمان رضایت بخشی داشته باشید.
