کتاب علمی قدیمی آشنایی با حیوانات برای کودکان

زندگی حیوانات ۱

برای نونهالان

خرس، مظهر چاقی و بازیگوشی

خرس‌ها انواع مختلف دارند. بعضی از آن‌ها در مناطق معتدله زندگی می‌کنند و رنگ سیاه و خاکستری دارند و پشم تنشان کوتاه‌تر است.

خرس‌ها بسیار باهوش و پرزور هستند و حیوانات کوچک‌تر از خودشان را شکار می‌کنند و می‌خورند.

خرس‌های ماده بچه می‌زایند و شکار این حیوان برای شکارچی‌ها بسیار جالب و تماشائی است. بعضی از این حیوانات در جنگل‌ها و برخی در کوه‌ها زندگی می‌کنند. عسل یکی از غذاهای طرف توجه خرس بوده و آن را بسیار دوست دارد و برای خوردن عسل اغلب به باغ‌های کشاورزان حمله کرده و کندوهای عسل را شکسته و عسل آن را با لذت می‌خورد.

خرس سفید قطبی

خرس‌های قطبی اکثراً سفیدرنگ هستند و پوست خرس سفید برای شکارچیان منفعت بسیار دارد. خوراک خرس‌های قطبی اکثراً ماهی و گیاه‌های دریایی است. خرس‌های قطبی در زیر پوست خود یک ورقه‌ی کلفت چربی دارند که آن‌ها را در مقابل سرما و آب یخ حفظ می‌کند.

در قدیم از پوست سفید خرس پالتوهای گران‌بها و قیمتی می‌دوختند. خرس‌ها به خانواده و اطفال خود بسیار علاقه‌مند می‌باشند و همیشه نر و ماده باهم دیگر زندگی می‌کنند و به شکار می‌روند.

خرس‌ها نسبت به حیوانات دیگر بیشتر عمر می‌کنند.

کانگورو

کانگورو حیوانی است علفخوار که در استرالیا زندگی کند. این حیوان برای آنکه اطفال خود را از گزند حیوانات حفظ کند آن‌ها را در میان کیسه‌ای که زیر شکم دارند نگهداری می‌کنند.

کانگورو دارای پاهای بلند و پرقدرت و دست‌های بسیار کوتاه است و به‌وسیله‌ی خم کردن پاهایش می‌تواند مسافت زیادی بجهد و از دست حیوانات موذی خود را خلاص کند.

اغلب این حیوان به‌طور دسته‌جمعی حرکت می‌کنند تا به کمک یکدیگر خود را از خطر حفظ نمایند.

فُک

این حیوان که در نواحی قطبی زندگی می‌کند بیشتر توسط شکارچی‌های اسکیمو شکار شده و از گوشتش تغذیه کرده و از چربی آن برای مصرف در چراغ‌های خود جهت روشنایی استفاده می‌نمایند.

از پوست این حیوان لباس و چکمه نیز می‌سازند و از استخوان‌های آن ابزار شکار و سایر اشیاء مختلف تهیه می‌کنند.

این حیوان بیشتر در آب به سر می‌برد و به‌ندرت از آن خارج می‌شود. فک‌ها بر دو نوع‌اند: یک نوع ریش‌دار و نوع دیگر بدون ریش هستند.

وزن این حیوانات بین ۲۲۵ تا ۲۷۰ کیلوگرم است. فک‌ها جزء پستانداران بوده و بچه می‌زایند و بچه‌های خود را شیر می‌دهند.

فک‌های بالدار

این حیوان را بدین‌جهت بالدار می‌گویند که زائده‌هایی شبیه به بال در طرفین بدن و دم او روئیده است که به‌وسیله‌ی آن شنا کرده و از آب بیرون می‌جهد.

این حیوان باآنکه در آب شناگر ماهری است، در ساحل و خشکی بسیار تنبل و ناراحت است. پوست این حیوان بسیار لطیف است و اغلب، شکارچیان به سبب پوستشان آن‌ها را شکار می‌کنند و بیشتر عایدی اهالی قطب شمال از راه صید و فروش شیرهای دریایی (فک) به دست می‌آید.

به‌جز نواحی قطبی در بعضی دریاها نیز «فک» پیدا می‌شود. این حیوان بسیار دوستدار خانواده‌ی خود بوده و اغلب، خود را فدای اطفال و خانواده‌اش می‌کند.

پنگوئن، دیپلمات طبیعت

این پرنده‌ی عجیب با سینه‌های سفید و بال‌های سیاه و طرز راه رفتن، کاملاً شبیه یک سیاست‌مدار است که لباس ژاکت رسمی پوشیده است.

پنگوئن‌ها بااینکه جزو پرندگان محسوب می‌شوند ولی قدرت پرواز کافی ندارند و بیشتر در مناطق قطبی زندگی می‌کنند.

خوراک آن‌ها از ماهی‌ها یا لاشه‌ی حیوانات تأمین می‌گردد. پنگوئن‌ها روی یخ‌ها یا بالای برف‌ها تخم می‌گذارند. زندگی این حیوان به‌طور دسته‌جمعی است و هنگام طوفان‌های شدید یا باد و بوران دور یکدیگر حلقه می‌زنند تا باد آن‌ها را به اطراف پراکنده نکند.

در زیر پوست این پرنده قشری از چربی وجود دارد که او را از سرمای شدید قطبی حفظ می‌کند.

اسب آبی

اگر اسب آبی لااقل مثل اسب زمینی، خوشگل و خوش‌هیکل بود، امکان داشت که اسم اسب آبی برازنده‌اش باشد. ولی باید بدانید که اسب آبی زشت‌ترینِ حیوانات آبی و زمینی است.

سروصورتی پهن، دهانی گشاد و زشت دارد. اسب آبی بیشتر در مناطق حاره و آفریقا زندگی می‌کند. نسل این حیوان در حال انقراض است و در کشورهای آفریقائی شکارش ممنوع شده است.

اسب آبی نیز از پستان داران به شمار می‌رود و خوراکش ماهی‌ها و انواع موجودات دریایی است.

اسب‌های آبی اگر بالغ باشند بین دویست تا سیصد کیلو وزن دارند. گوشت آن‌ها را نیز بعضی از مردمان آفریقائی به مصرف خوراک می‌رسانند.

پلنگ، مظاهر قدرت و بی‌عاطفگی

پلنگ از خانواده‌ی گربه محسوب می‌شود. تفاوت پلنگ با ببر آن است که ببرها دارای پوست راه‌راه و خطوط موازی هستند، درحالی‌که پلنگ‌ها خال‌خالی می‌باشند.

در جنگل‌های آمازون این حیوان به حد وفور پیدا می‌شوند. پلنگ‌ها حیواناتی بسیار وحشی و درنده می‌باشند و از شکار آهوها و قوچ‌ها و گورخر و میمون تغذیه می‌کنند. پلنگ‌ها دشمنی خاصی با سگ‌ها دارند. ولی هیچ‌وقت گوشت سگ را نمی‌خورند. سگ‌ها نیز به‌طور دسته‌جمعی به پلنگ‌ها حمله‌ور می‌شوند.

پلنگ‌ها اکثراً در تاریکی شب به شکار می‌روند و حیوانات را غافل‌گیر کرده، شکار می‌نمایند.

بعضی‌اوقات پلنگ‌ها مبتلابه جنون آدم‌خواری می‌شوند و از خوردن گوشت انسان لذت بسیار می‌برند.

شتر، شاهکار طبیعت

این حیوان برای صحرانشینان بهترین وسیله‌ی نقلیه است. خوراک اصلی شتر خار بیابان است.

شتر حیوانی است بسیار قانع و صبور و بهترین یار و یاور مردم صحرانشین است.

دانشمندان شتر را شاهکار طبیعت می‌دانند؛ زیرا اگر بدن این حیوان را تشریح کنند به عجایب فراوانی پی خواهند برد. در پشت ستون فقرات شتر یک مخزن ذخیره‌ی چربی و مواد غذائی وجود دارد که کوهان نامیده می‌شود. هرگاه به او غذا نرسد این ذخیره ممکن است تا یک ماه شتر را زنده نگه دارد. هم‌چنین درون شکمش منبع بزرگی برای ذخیره آب هست که قادر است تا چهل روز آب مورداحتیاج این حیوان را تأمین کند.

آهو، مظهر زیبایی و تناسب‌اندام

آهو از حیوانات پستاندار و بسیار زیباست و تقریباً در تمام نقاط جهان یافت می‌شوند. آهوها دارای رنگ‌های مختلف هستند.

آهوها معمولاً به حال دسته‌جمعی و گله مانند زندگی می‌کنند. جنس نر آن دارای شاخ‌های بلند و طویل‌تر است. ولی جنس ماده‌ی آن شاخ‌های کوتاه و ظریف دارد. پوست آهو نیز به مصرف لباس و آستر لباس می‌خورد و پس از دباغی، بسیار لطیف و زیبا می‌شود. زیر شکم اکثر آهوها دارای رنگ سفید است. آهوها با ساق‌های بلند و کشیده‌ی خود می‌توانند به‌سرعت بدوند و از خطر بگریزند.

در زیر شکم بعضی آهوهای آسیای شرقی و نزدیک ناف آن‌ها غده‌ی بسیار معطری به نام مُشک وجود دارد که مایه‌ی ساختن عطری بسیار گران‌بها است.

گورخر یا خر وحشی

گورخر از حیوانات بومی ایران است و اغلب به رنگی خاکستری و خیلی شبیه خرهای معمولی است. ولی گورخرهای آفریقائی دارای پوست سفید و سیاه و راه‌راه است.

گورخر را نباید با حیوانی که «زبرا» نام دارد و در آمریکا و آفریقا زندگی می‌کند اشتباه کرد؛ زیرا «زبرا» از بسیاری جهات شباهت بسیاری به گورخر یا خر وحشی دارد. گورخرها اغلب در نواحی کویر مرکزی ایران که به علف‌زارها و چشمه‌های آب نزدیک است زندگی می‌کنند. گورخر حیوانی پرطاقت و بسیار صبور است و قادر است مدتی بدون آب و غذا زندگی کند.

گورخر دارای شامه‌ی بسیار قوی بوده و از موقعیت بسیار دور، بوی شکارچی را فهمیده و فرار می‌کند.