روزی، اتابک گفت: «رومی‌های کافر گفته‌اند که می‌خواهیم دخترهای خود را به مسلمان‌ها بدهیم تا دین ما یکی شود و شاید این‌گونه مسلمانی از میان برود.»

پادشاهی بر لب جویی نشسته بود دل‌تنگ و اندوهگین و نزدیکانش از او هراسان و ترسان، چراکه دل‌تنگی‌اش با هیچ نیرنگی گشوده نمی‌شد. پادشاه دلقکی داشت که با او مهربان بود. نزدیکان پادشاه از او خواستند که به نیرنگی پادشاه را بخنداند.

این سخن‌ها برای کسی است که او به سخن نیازمند است تا آن را دریابد. کسی که بدون سخن درمی‌یابد، با او چه نیازی به سخن گفتن است؟ برای چنین کسی، از زمین و آسمان سخن می‌بارد.

درویشی نزد پادشاهی رفت. پادشاه گفت: «ای زاهد!» درویش پاسخ داد: «زاهد تویی!» پادشاه پرسید: «من چگونه زاهد باشم هنگامی‌که همه‌ی دنیا از آن من است؟»

مولانا گفت: کسی نزد سید برهان‌الدین آمد و گفت: «ستایش تو را از فلانی شنیدم.» سید گفت: «آیا او مرا می‌شناسد که ستایشم می‌کند؟ اگر از روی سخنانم شناخته که نشناخته است، اما اگر به‌راستی از اندرونم آگاه شده باشد، پس ستایش او درست است.»

در این دنیا اگر همه‌چیز را فراموش کنی باکی نیست. تنها یک‌چیز را نباید از یاد برد. تو برای کاری به دنیا آمده‌ای که اگر آن را به انجام نرسانی، هیچ کاری نکرده‌ای.

مولانا چهارده‌ساله بود که همراه خانواده‌اش از شهر بلخ بیرون آمد. پدرش - بهاء ولد - شیخ بزرگ شهر، باید به‌ناچار دیار خود را ترک می‌گفت. شاید رنجیده‌خاطر از محمد خوارزمشاه و یا هراسان از یورش مغول‌ها.

جوجه‌تیغی جوانی بود به نام تیغ تیغو. با آمدن بهار، او هم از خواب زمستانی بیدار شد. خمیازه‌ای کشید و گفت: «چقدر خوابیدم! مثل‌اینکه بهار شده.» بعد با آب چشمه صورتش را شست و به راه افتاد.

در گوشه‌ی باغ بزرگی، یک انباری کوچک بود. آنجا پر از وسایل باغبانی بود. آن شب در انباری، بین شن کش و بیل و آبپاش دعوا شده بود. آن‌ها داد می‌زدند و سر هم فریاد می‌کشیدند.

در شهر حیوانات خانم سموری بود که مغازه‌ی دُم فروشی داشت. در مغازه‌ی او همه جور دمی پیدا می‌شد. خانم سمور با وسایل مختلف، دم‌هایی مثل دم واقعی درست می‌کرد و می‌فروخت.