قصه های فیه ما فیه

هنگامی‌که خوارزمشاه، سمرقند را محاصره کرده بود، ما در آن شهر زندگی می‌کردیم. در محله‌ی ما دختری زندگی می‌کرد، بسیار زیبا و فریبنده، آن‌چنان‌که در همه‌ی سمرقند دختری چون او نبود.

سخن به‌اندازه بیرون می‌آید. حرف‌های من به آب می‌ماند که میراب آن را به سویی روان می‌سازد. آب چه می‌داند که میراب او را به کجا می‌برد، به خیارزار، کَلَمزار یا گلستانی؟

کسی گفت: «من فلان مرد را خوب می‌شناسم، می‌خواهی نشانه‌اش را بدهم؟» گفتند: «بفرما!» گفت: «او خَرکچی من بود و دو گاو سیاه هم داشت.» شناختن و نشانی دادن مردم این‌گونه است.

همه‌ی آرزوها، مهرها و دوستی‌هایی که آدم‌ها دارند، از مهر به پدر و مادر و دوستان گرفته تا آسمان‌ها، زمین‌ها، باغ‌ها، خانه‌ها، دانش‌ها، پیشه‌ها، غذاها و نوشیدنی‌ها، همه سراسر جزئی از آرزوی حق است

به پیامبر (ص) ازآن‌رو «اُمّی» نمی‌گفتند که نمی‌توانست بنویسد و یا بخواند. ازاین‌رو به او می می‌گفتند که دانش او مادرزاد بود، نه اینکه آن را در جایی فراگرفته باشد.

پیامبر (ص) در جنگی اسیران بسیاری گرفته بود؛ همه دست‌وپابسته. در میان آن‌ها یکی هم عموی او بود؛ عباس. اسیرانِ دربند، با ناتوانی و سرشکستگی گریه می‌کردند و می‌نالیدند؛

روزی مجنون خواست که نامه‌ای برای لیلی بنویسد. پس قلم را برداشت و در خود فرورفت: «ای لیلی! چهره‌ی تو همیشه در چشمم جای دارد.

شب دراز است برای راز گفتن و خواستن نیاز. چه خلوتی به دست آمده است امشب! بدون دردسر مردم و بی زحمت دوستان و دشمنان. خداوند پرده‌ها را کشیده تا آدم‌ها از دورویی در امان بمانند.

هرچه مهمان‌ها بیشتر شوند، خانه را بزرگ‌تر می‌کنند، آرایش بیشتری به کارمی بندند و غذای بیشتری می‌پزند. به کودک نگاه کن! تا هنگامی‌که قد او کوچک است، اندیشه‌اش نیز که مهمان اوست، به‌اندازه‌ی قالب اوست.

باخت است و شناخت است. در اندرون برخی بخشش و دادگری هست، اما شناخت نیست. در اندرون برخی دیگر شناخت هست، اما باخت نیست.