در زمان عُمر، مردی بود سخت پیر و زمین‌گیر. آن‌چنان درمانده که دخترش به او غذا می‌خوراند و همچون کودکی به او رسیدگی می‌کرد. روزی عمر به آن دختر گفت: «آفرین بر تو که در این زمانه هیچ فرزندی همچون تو، پرستار و غمخوار پدرش نیست.»

گاه مهار سخن در دست من نیست، ازاین‌روست که می‌رنجم. گاه نیز پیش می‌آید که می‌خواهم دوستانم را پند و اندرزی بدهم، اما واژه‌ها از من فرمان‌برداری نمی‌کنند و باز بیشتر می‌رنجم.

آن ستاره‌شناس می‌گوید که: «خداوند در آسمان‌ها نیست.» ای نادان! تو از کجا می‌دانی که در آنجا نیست؟ آری به گمانم تو آسمان‌ها را وجب‌به‌وجب اندازه گرفته‌ای و او را نیافته‌ای!

عارفی می‌گفت: «روزی از سر دل‌تنگی به گُلخَنی پناه بردم تا دلم گشوده شود. در آنجا چشمم به رئیس گلخن افتاد که با شاگردش سخن می‌گفت. آن کودک به چالاکی کار می‌کرد و پیدا بود که از رئیس خود حرف‌شنوی دارد.

آدمی سه حالت دارد: یکی آنکه گرد خدا نگردد و جز او همه را ستایش و بندگی کند؛ از زن و مرد و مال و بچه گرفته تا سنگ و خاک. دوم آنکه با شناخت و آگاهی، جز خدا کسی و چیز دیگری را ستایش و بندگی نکند. سوم آنکه...