ایپاب‌فا: دنیای کودکی قصه های صوتی کودکان، داستان و بیشتر
ضرب‌المثل چیست؟ و چه تاثیری در فرهنگ هر کشور دارد؟
«برگرفته از کتاب: قصه ها و مثل های ایرانی»
«مَثَلِ سایِر، سخنانی کوتاه به نثر یا نظم است که بیانگر مفاهیم اخلاقی، اجتماعی، اندرز و دستورهای زندگی است. ضرب‌المثل که با نام‌های مَثَلِ سایر، داستانْ زَد و زبانزَد نیز خوانده می‌شود، ساختاری محکم و روان، معنایی کنایی و کاربردی عام دارد؛ بخشی از فرهنگ مردم است که سینه‌به‌سینه از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است. در اهمیت آن گفته‌اند وجودِ بیشترِ مثل در هر ملتی، نشانه خردمندی عامه آن ملت است. هر زبانی که بتواند به‌گونه‌ای فشرده، روشن، روان و با ترکیبی زیبا، رساننده پیام باشد، توانمندی خود و حکمت و ذوق مردمش را بیان می‌کند.
انسان در فرایند زندگی به تجربه و شناختی می‌رسد که در باور، کردار و گفتار روزانه‌اش تجلی می‌یابد. بدین گونه، برخی گفتارها در ساختاری ویژه _ که ضرب‌المثل است _ بازتاب می‌یابند. ایرانیان از روزگاری دیرین در حکمت و مثل پرآوازه بوده‌اند. آنچه از روزگار ساسانیان و پادشاهانِ آن مانده، به گونه حکمت و مثل است. ضرب‌المثل از چشمه گفتار و ادبیات شفاهی می‌جوشد، در ادبیات نوشتاری جاری می‌شود و در شعر با نام ارسال مثل نمود می‌یابد.
ضرب‌المثل گاهی بیانگر رویدادهای تاریخی و پیشامدهای اجتماعی است؛ از ورای آن می‌توان به زمینه‌ها و ریشه‌های موضوعی دست یافت. گاهی بازتاب اندیشه و موضوعی گسترده، در عبارتی کوتاه، آسان‌تر و امکان‌پذیرتر از مقاله‌ای بلند و مستدل جاگیر می‌شود و هدف گوینده را تحقق می‌بخشد. گذشته از پیشینه بازتاب ضرب‌المثل در نظم و نثر گویندگان فارسی، همچون رودکی، اسدی طوسی، فردوسی، بیهقی، نظامی، سعدی، مولوی، حافظ، صائب و بسیاری از شاعران و نویسندگان دیگر که آثارشان گنجینه ضرب‌المثل است،
از نخستین کسانی که به گردآوری ضرب‌المثل‌های فارسی پرداخته‌اند، محمدعلی حبله رودی (سده یازدهم هجری) است.
علاوه بر التمثیل حبله رودی، کتاب‌های دیگری نیز درباره ضرب‌المثل و مثل‌ها به نگارش درآمده است: شاهد صادق، از محمدصادق صادقی اصفهانی (1061 ق)؛ مجموعه الامثال و امثال‌وحکم، تألیف علی‌اکبر دهخدا (1334 ش): امثال منظوم و فرهنگ عوام، از احمد اخگر؛ داستان‌های امثال، نوشته امیرقلی امینی؛ ضرب‌المثل‌های فارسی _ انگلیسی. اثر سلیمان حییم و ده‌ها کتاب دیگر. این آثار از غنای فرهنگ ایرانی و ریشه‌دار بودن فرهنگ‌عامه آن حکایت دارد.
